Chiến dịch Đường 9-Nam Lào (30.1-23.3.1971)

Người thành cổ Quảng trị

Chiến dịch phản công của QGPMN VN phối hợp với lực lượng cách mạng Lào đánh bại cuộc hành quân Lam Sơn 719 (30.1-23.3.1971) của QĐ Sài gòn được Mỹ yểm trợ hoả lực ở khu vực đường 9-Nam Lào (trên địa bàn tỉnh Quảng Trị của VN và tỉnh Xavannakhẹt của Lào), nhằm tiêu diệt một lực lượng lớn quân địch, bảo vệ vững chắc tuyến vận chuyển chiến lược của ta, tạo điều kiện cho các chiến trường khác đẩy mạnh tiến công địch.

Tham gia chiến dịch có: 5 sư đoàn bộ binh (308, 304, 320, 324 và 2), 4 tiểu đoàn tăng thiết giáp, 4 trung đoàn pháo binh, 4 trung đoàn pháo phòng không, một số tiểu đoàn đặc công và lực lượng tại chỗ của các mặt trận B4, B5, Đoàn 559.

Tư lệnh Đồng Sỹ Nguyên báo cáo Đại tướng Võ Nguyên Giáp kế hoạch tác chiến chuẩn bị cho chiến dịch đường 9 - Nam Lào (1971)

Lực lượng địch có: 15 trung đoàn, lữ đoàn bộ binh, dù, thuỷ quân lục chiến, 2 lữ đoàn thiết giáp (587 xe tăng, xe bọc thép), 21 tiểu đoàn pháo binh, 1.000 máy bay các loại với tổng số quân 55.000 (15.000 quân Mỹ); ngoài ra có 2 binh đoàn (GM30, GM33) quân phái hữu Lào phối hợp tác chiến.

Chiến dịch diễn ra 3 đợt:

• Đợt 1 (30.1-7.2), địch tiến hành nghi binh, điều động lực lượng, chuẩn bị tiến công. Ta triển khai thế trận chiến dịch, đánh nhỏ để tiêu hao, làm chậm bước tiến của địch.
• Đợt 2 (8.2-11.3), địch tiến quân bằng 3 cánh, kết hợp với đổ bộ đường không đánh chiếm Bản Đông và một số điểm cao ở Nam, Bắc đường 9. Ta chặn đánh trên toàn khu vực, tập trung bẻ gẫy cánh quân phía Bắc đường 9, đập tan mọi cố gắng của địch tiến lên Sê Pôn, buộc địch phải co vào phòng ngự.
• Đợt 3 (12-23.3), ta tiếp tục tiến công tiêu diệt địch ở phía nam đường 9, tập trung lực lượng vây ép Bản Đông. Bị uy hiếp tiêu hao lớn, địch bỏ xe, pháo, luồn rừng rút chạy; ta truy kích diệt thêm một số.

Kết quả: Diệt 2 lữ đoàn, 1 trung đoàn bộ binh, 8 tiểu đoàn pháo binh, 4 thiết đoàn xe tăng, thiết giáp, đánh thiệt hại nặng một số lữ đoàn, trung đoàn khác, loại khỏi chiến đấu hơn 21.000 địch (bắt 1.142), bắn rơi và phá huỷ 556 máy bay, 528 máy bay, 528 xe tăng, xe bọc thép, 112 khẩu pháo, cối, hơn 2.000 súng bộ binh….
Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào giành thắng lợi có ý nghĩa chiến lược, tác động mạnh đến cục diện chiến trường, giáng đòn nặng vào chiến lược Việt Nam hoá chiến tranh của Mỹ; đánh dấu bước phát triển mới của nghệ thuật chiến dịch VN (BĐMH173).

• Nguồn: TĐBKQS / Trung tâm TĐBKQS - BQP.-H.: QĐND, 2004.